Hoe leer ik (opnieuw) omgaan met  angst

door Chloé Dyckmans, tekening door Lynn Kasztanovics

Sinds mijn niertransplantatie neem ik heel wat pillen om afstoting en ontsteking tegen te gaan. Deze pillen hebben een effect op mijn gemoed. Ik ervaar een oude angst die ik voor een deel van mijn leven heb gekend en die sterk afgenomen is sinds ik met meditatie ben begonnen. Wat een grote impact heeft gehad is dat ik enkele jaren geleden in aanraking ben gekomen met non-duaal zelfonderzoek (self-inquiry).

Sinds mijn medicatie echter, voel ik terug een oude angst, die ik graag wil vermijden door mezelf af te leiden.

 Een andere manier om negatieve emoties te benaderen

De oude angst die ik ervaar sinds mijn niertransplantatie, zou ik labelen als een gevoel van onveiligheid. Als ik dat tracht te begrijpen op lichamelijk niveau, dan zou ik het omschrijven als misselijkheid, buikpijn, druk op mijn nier, kortademigheid. Het gedrag van verslaving dat plaatsvindt (afleiding) is dat ik naar eten grijp. Comfort zoeken in objecten zoals ‘comfort-eten’ is mijn geconditioneerde reactie op angst. Binnen deze beweging heb ik weinig vrijheid. Bovendien heb ik het jarenlange bewijs dat deze geconditioneerde reactie niet helpt. Het gevoel van onveiligheid neemt immers toe. Wanneer ik echter in de stoel blijf zitten en mijn ongemakkelijke sensaties niet uit de weg ga maar ‘ontmoet’, ervaar ik een verschuiving; meer vrijheid.

Ik ervaar, in plaats van ik vermijd.

Dit is geen gemakkelijk pad, de beweging naar buiten is veel aantrekkelijker. Een beetje feel good opzoeken in een romantische komedie op Netflix, een reep chocolade of een zak chips, surfen op het internet,… Om te gaan zitten en tijd door te brengen met het complexe leven binnen ons lichaam, is iets dat we misschien nooit geleerd hebben, en kan als pijnlijk ervaren worden. Er zijn zachte manieren om eerste stappen op dit moedig pad te nemen, zoals geleide meditatie of therapeutische yoga. Bessel van der Kolk is een grote voorstander van yoga in de behandeling van trauma. Ik zou willen stellen dat deze aanpak kan werken voor wie een chronisch negatieve ervaring van het lichaam heeft.

De kracht in het aanvaarden van de verschillende uitdrukkingen van het leven

“In welcoming, there is openness,” schrijft Jean Klein. Niet de pijnlijke ervaring wordt bij het verwelkomen benadrukt, maar het verwelkomen zelf. De ervaring wordt uitgebreid. Er wordt letterlijk ruimte gecreëerd in het lichaam. Het is geen fatalistisch ervaren, zegt Klein, het is een wetenschappelijke ervaring, waarbij we de feitelijkheid van pijnlijke ervaring niet ontkennen. De ervaring van verwelkomen kan op haar beurt dankbaarheid opwekken. De dichter Rumi heeft deze beweging van verwelkoming op een briljante manier verwoord:

This being human is a guest house.
Every morning a new arrival.

A joy, a depression, a meanness,
some momentary awareness comes
as an unexpected visitor.

Welcome and entertain them all!
Even if they are a crowd of sorrows,
who violently sweep your house
empty of its furniture,
still, treat each guest honorably.
He may be clearing you out
for some new delight.

The dark thought, the shame, the malice.
meet them at the door laughing and invite them in.

Be grateful for whatever comes.
because each has been sent
as a guide from beyond.

— Jellaludin Rumi,