Uitstelgedrag is rebels?

“We are what we repeatedly do.” – Will Durant

 

Mijn naam is Chloé, en ik ben een uitsteller. Een chronische uitsteller.

Ik begin de dag met goede moed. Om acht uur ga ik aan mijn computer zitten om aan dit artikel beginnen. Wel zet ik eerst even een muziekje op; een leuk muziekje om in de stemming te komen. Dan maak in een kopje thee. Open de ijskast, neem de blauwe bessen eruit, en zet me voor het scherm. Ah, even e-mail checken, ik moet er immers inkomen. Terwijl ik mijn portie fruit verorber, het nieuws lezen. Ondertussen is het voorbij half negen, en ben ik door een Instagram-pagina aan het scrollen van een vriend van een vriend. Huh. Oké, de ochtend is nog lang, laat ik even rechtstaan, stretchen, en er dan aan beginnen. Best zonder de computer, waar er eindeloze mogelijkheden zijn voor afleiding.  Met potlood, blad papier, en ja, toch nog een kopje thee, zet ik me in de zetel. De telefoon gaat. Negeren. Mijn sokken zitten niet goed. Ik trek ze uit, draai ze om, en trek ze weer aan. Dat is beter. Ok. Ik adem diep in, adem uit, stretch. De telefoon gaat opnieuw. Een bericht. Ik wandel naar de telefoon. Vriend heeft gebeld. Ik bel hem terug, hij neemt niet op. Ik kijk nog eens in de ijskast, neem de melk eruit, maak een kom met muesli, en ga terug in de zetel zitten. Ik mors wat melk op het tapijt, wandel terug, grijp de vaatdoek van het aanrecht en wandel terug naar de zetel om de vlek af te schrobben. Ik ga met de kom voor de computer zitten, even email checken terwijl ik eet. Dan naar het toilet. Op toilet even Instagram checken. Zo. Terug naar de zetel. Thee is koud geworden, ik maak er een nieuwe. Dan schrijf ik vier zinnen. Ah. Goed zo. Ondertussen is het bijna tien uur. De telefoon gaat weer, mijn vriend. We praten een beetje over dit en dat, niets dringend, gewoon babbelen. Nadat we inhaken, zet ik de telefoon uit. Zo. Misschien moet ik hier een deadline op zetten? Binnen een uur moet de tekst af, ja. Goed idee. Laat ik mijn gsm terug aanzetten en de klok zetten. Even Instagram checken. Ah, een like. Van wie? Nee, wacht nu niet. Klok zetten. Zo. Even een koekje pakken. Zo. Vier zinnen schrijven. Goed. Even email checken. Oh, twee nieuwe mails. Het is ondertussen al lang geen acht uur meer en ik voel me wat moe worden. Misschien ben ik niet zo geïnspireerd vandaag en kan ik best wat op café gaan werken…

Dit is hoe de ochtend gaat..

Dit is hoe vele ochtenden gaan. Een ritueel van handelingen waar ik mezelf (op voorhand) beloon (koekje hier, mailtje daar) of tracht om betere omstandigheden te creëren om te werken; zoals van plaats veranderen (van de stoel naar de zetel) of op café gaan schrijven. Een hele reeks van onproductieve handelingen die me een benepen gevoel geven. En zo gaat het telkens als ik van thuis uit werk.

Wat is hier aan de hand??

 

Er is een patroon aan de gang. Om dat te begrijpen, heeft het weinig zin om de focus te leggen op de objecten die uitgesteld worden.

Het gaat niet om de vaat,

de was,

de e-mails,

de openstaande rekeningen,

stofzuigen,

het regelen van een vakantie,

het uitschrijven van dromen,

het bedenken van toekomstige plannen voor het huis,

geschenken kopen,

inschrijven voor een cursus.

Bij het begrijpen van uitstelgedrag, is de focus op het uitstelgedrag opnieuw een uitstellen. Laten we de focus verleggen naar de uitsteller.

 

De uitsteller als rebel?

Ik spreek met een vriend die graag meer creatief zou gaan werken na intensieve jaren als succesvol ondernemer. Na een kort gesprek blijkt dat hij niet enkel creatieve ontplooiing uitstelt, maar ook praktische taken zoals het betalen van rekeningen, e-mails beantwoorden en het boeken van vakanties. Ik vraag hem wat hij wint door het uit te stellen. Zijn antwoord is: tijd voor mezelf, comfort en controle. Wanneer ik vraag wat hij als negatief ervaart door het uitstellen, is zijn antwoord: ik voel me ongemakkelijk, beklemd in de borstkas (‘en dan moet ik bewegen, gaan sporten of een pintje drinken’), verwarring, en tijdverlies.

Het win en verlies samengevat:

 

Positief	Negatief
Tijd winnen	Tijd verliezen
Comfort	Ongemakkelijk gevoel
Controle/vrijheid	Verwarring

 

Wanneer ik hem dan vraag of hij uitstelgedrag eerder als positief of als negatief ervaart, zegt hij: toch eerder positief.

‘Je krijgt een boete in de bus en door die niet meteen te betalen geef je niet toe aan wat je opgelegd wordt; dus je verzet je tegen de alledaagse sleur en dat geeft me een gevoel van vrijheid.’

We blijven dus uitstelgedrag verdedigen, zelfs wanneer we geconfronteerd worden met de nefaste negatieve impact op ons leven.

 

 

“The rebel in me will never die”- Sonya Teclai

Er blijken dus twee stemmen in ons aanwezig die het niet eens zijn: een ja tegen wat ik wil of moet doen, en een nee tegen wat ik wil of moet doen.

Het lijkt dat een nee altijd wint. En zelden gaat het om een fase. Het gaan om een patroon dat lang in de tijd teruggaat. Er is de overtuiging dat het uitstellen echt wel een voordeel heeft. En dat heeft het ook. Het maakt een rebel van ons. Door nee te zeggen, door onze tong uit te steken naar de dingen die we eigenlijk zouden moeten doen, ervaren we die controle die ons even een gevoel van vrijheid bezorgt. Maar de gevolgen zijn allesbehalve prettig. Wanneer we het werk wel doen en onze taken met enthousiasme afwerken, voelen we het tegenovergestelde van een beklemmend gevoel. We voelen ons affirmatief, vol zelfvertrouwen en goed in ons vel. Omdat we ontdekken wie we zijn én oriëntatie krijgen door te doen wat we willen doen. Terwijl we in verwarring komen en in een stemming van lethargie door uit te stellen. Dit wordt simpelweg veroorzaakt omdat we niet aan het volgende stukje van de puzzel kunnen beginnen voor we het voorgaande hebben afgewerkt.

 

Waarom doe ik niet wat ik wil doen,

en doe ik wat ik niet wil doen?

 

Een collega van me zegt dat ze juist altijd bezig is, altijd bezig met die kleine dingen zoals mails en de rekeningen en vergaderingen en de  was en plas, maar dat ze niet toekomt tot wat ze echt wil doen. Wat ze uitstelt is haar focus, zegt ze. Wat we eigenlijk aan het uitstellen zijn, is een goed gevoel over onszelf door te doen wat we echt willen doen. We zijn niet beschikbaar voor onszelf door de eindeloze verstrooiing in taken. Door te vermijden wat ik echt wil doen, moet ik al die onproductieve activiteiten in stand houden. Ook al geven ze een rusteloos en ongemakkelijk gevoel. Alle uitstellers die ik de laatste weken voor dit artikel interviewde hadden dit gemeen; een ongemakkelijk en beklemmend gevoel als gevolg van het uitstellen. We vervallen in een klagen, waar we niet mee kunnen stoppen. Waarom doe ik niet wat ik wil doen? Waarom stel ik uit? Armen in de lucht en een hevige zucht. En vooral dat vieze, plakkerige gevoel dat iets gewoonweg niet goed zit, waardoor we ons nog meer gaan smijten in nutteloze activiteiten om ervan af te geraken. Nog even wat Youtube, nog even die aflevering op Netflix, nog even een beetje van dit, een beetje van dat. Tot we een overdosis hebben van al die ditjes en datjes. Dit moment is cruciaal. Dit is het moment waarop waar we bereid zijn om uitstelgedrag recht in de ogen te kijken en te ontmaskeren.

 

 

Interesse in onze workshop rond uitstelgedrag?

Een vier-delige workshop start op woensdag 13 januari om 19.30.

Voor meer info, contacteer chloe: chloe@tiffinbox.be

Voorbije workshops:

Zondag, 5 maart

Inschrijven op  www.vlaamsbrabant.be/vrouwendag

 

TIFFINBOX FUND

Wij geven één workshop weg! Schrijf een korte motivatiebrief naar chloe@tiffinbox.be met als onderwerp: ‘scholarship/workshop uitstelgedrag’, en laat ons weten waarom je graag wil deelnemen en de scholarship wil.

www.tiffinbox.be